Mục lục bài viết
Những bí ẩn về huyệt mộ Thành Cát Tư
Hãn
Hãn
Thành Cát Tư Hãn là cái
tên quá nổi tiếng trên khắp thế giới, không chỉ ở châu Á mà còn khắp châu Âu. Đế
chế Mông Cổ mà ông vua này tạo dựng được xuyên suốt cả hai châu lục Á và Âu đã
giúp Thành Cát Tư Hãn trở thành một trong những nhà chính trị và quân sự tài ba
nhất thời cổ đại.
tên quá nổi tiếng trên khắp thế giới, không chỉ ở châu Á mà còn khắp châu Âu. Đế
chế Mông Cổ mà ông vua này tạo dựng được xuyên suốt cả hai châu lục Á và Âu đã
giúp Thành Cát Tư Hãn trở thành một trong những nhà chính trị và quân sự tài ba
nhất thời cổ đại.
Cái chết bí ẩn của
ông vua Mông Cổ
ông vua Mông Cổ
Bí ẩn đầu tiên là về cái
chết rất không rõ ràng của Thành Cát Tư Hãn. Hiện có nhiều sử liệu khác nhau ghi
chép về cái chết của ông vua Mông Cổ. Năm 1368, khi Chu Nguyên Chương xưng đế,
lập ra triều Minh, có hạ chỉ sửa lại lịch sử của nhà Nguyên, trong đó có phần
liên quan tới cái chết của Thành Cát Tư Hãn. Nhà sử học Tống Liêm, thời nhà
Minh, cũng chỉ chép vỏn vẹn có 20 chữ về cái chết của Thành Cát Tư
Hãn:
chết rất không rõ ràng của Thành Cát Tư Hãn. Hiện có nhiều sử liệu khác nhau ghi
chép về cái chết của ông vua Mông Cổ. Năm 1368, khi Chu Nguyên Chương xưng đế,
lập ra triều Minh, có hạ chỉ sửa lại lịch sử của nhà Nguyên, trong đó có phần
liên quan tới cái chết của Thành Cát Tư Hãn. Nhà sử học Tống Liêm, thời nhà
Minh, cũng chỉ chép vỏn vẹn có 20 chữ về cái chết của Thành Cát Tư
Hãn:
“Thành Cát Tư Hãn bị ốm
nặng, không chữa được nên đã qua đời vào mùa thu tháng 7 năm Nhâm Ngọ (tức
25/8/1227)”. Tuy nhiên, Thành Cát Tư Hãn bị bệnh gì, vì sao lại ốm chết thì chưa
được xác định rõ. Sự mơ hồ trong sử liệu đã tạo ra những chỗ trống cho sự sáng
tạo của các truyền thuyết dân gian.
nặng, không chữa được nên đã qua đời vào mùa thu tháng 7 năm Nhâm Ngọ (tức
25/8/1227)”. Tuy nhiên, Thành Cát Tư Hãn bị bệnh gì, vì sao lại ốm chết thì chưa
được xác định rõ. Sự mơ hồ trong sử liệu đã tạo ra những chỗ trống cho sự sáng
tạo của các truyền thuyết dân gian.
Và cho
tới hiện tại, người ta vẫn lưu truyền ít nhất 4 phiên bản về cái chết của Thành
Cát Tư Hãn. Giả thuyết thứ nhất cho rằng, Thành Cát Tư Hãn bị ngã ngựa rồi ốm
chết. Tập 14 của “Nguyên Triều Mật Sử” của người Mông Cổ chép: “Mùa thu năm
1226, Thành Cát Tư Hãn đưa theo phu nhân tấn công nước Tây
Hạ”.
tới hiện tại, người ta vẫn lưu truyền ít nhất 4 phiên bản về cái chết của Thành
Cát Tư Hãn. Giả thuyết thứ nhất cho rằng, Thành Cát Tư Hãn bị ngã ngựa rồi ốm
chết. Tập 14 của “Nguyên Triều Mật Sử” của người Mông Cổ chép: “Mùa thu năm
1226, Thành Cát Tư Hãn đưa theo phu nhân tấn công nước Tây
Hạ”.
Vào mùa đông, khi Thành
Cát Tư Hãn cưỡi con ngựa hồng đi săn, vô tình gặp đàn ngựa rừng khiến con ngựa
ông cưỡi trở nên hoảng sợ, lồng lên làm cho Thành Cát Tư Hãn ngã ngựa, bị thương
nặng. Các tướng lĩnh đi cùng khuyên Thành Cát Tư Hãn nên quay về chữa bệnh, sau
đó quay lại tấn công tiếp vẫn chưa muộn. Nhưng Thành Cát Tư Hãn là kẻ hiếu
thắng, lại sợ người Tây Hạ chê cười, nên kiên quyết tiếp tục ở lại tấn công. Vì
vậy, bệnh lại càng nặng thêm và qua đời”.
Cát Tư Hãn cưỡi con ngựa hồng đi săn, vô tình gặp đàn ngựa rừng khiến con ngựa
ông cưỡi trở nên hoảng sợ, lồng lên làm cho Thành Cát Tư Hãn ngã ngựa, bị thương
nặng. Các tướng lĩnh đi cùng khuyên Thành Cát Tư Hãn nên quay về chữa bệnh, sau
đó quay lại tấn công tiếp vẫn chưa muộn. Nhưng Thành Cát Tư Hãn là kẻ hiếu
thắng, lại sợ người Tây Hạ chê cười, nên kiên quyết tiếp tục ở lại tấn công. Vì
vậy, bệnh lại càng nặng thêm và qua đời”.
Giả
thuyết thứ hai nói rằng, Thành Cát Tư Hãn bị hành thích (ám sát). Cuốn “Mông Cổ
Nguyên Lưu” thời Khang Hy nhà Thanh năm 1662 chép rằng, khi tấn công Tây Hạ,
binh lính đã bắt được Vương phi Tây Hạ xinh đẹp, liền đưa về dâng lên Thành Cát
Tư Hãn.
thuyết thứ hai nói rằng, Thành Cát Tư Hãn bị hành thích (ám sát). Cuốn “Mông Cổ
Nguyên Lưu” thời Khang Hy nhà Thanh năm 1662 chép rằng, khi tấn công Tây Hạ,
binh lính đã bắt được Vương phi Tây Hạ xinh đẹp, liền đưa về dâng lên Thành Cát
Tư Hãn.
Vương phi Tây Hạ vốn căm
thù quân Nguyên Mông, nên trong đêm ân ái, nhân lúc Thành Cát Tư Hãn mỏi mệt đã
dùng dao giết chết ông. Giả thuyết thứ ba lại cho rằng, Thành Cát Tư Hãn bị hạ
độc. Một thương nhân người Italia có tên Marco Polo đã tới Trung Quốc làm ăn
buôn bán vào năm 1275, thời Hốt Tất Liệt.
thù quân Nguyên Mông, nên trong đêm ân ái, nhân lúc Thành Cát Tư Hãn mỏi mệt đã
dùng dao giết chết ông. Giả thuyết thứ ba lại cho rằng, Thành Cát Tư Hãn bị hạ
độc. Một thương nhân người Italia có tên Marco Polo đã tới Trung Quốc làm ăn
buôn bán vào năm 1275, thời Hốt Tất Liệt.
Là
thương nhân có quan hệ làm ăn suốt 17 năm với nhà Nguyên nên ông giao tiếp rộng
rãi. Chính Marco Polo đã ghi lại câu chuyện được lưu truyền trong dân gian về
Thành Cát Tư Hãn. Câu chuyện cho rằng, khi tấn công Tây Hạ, ông đã bị trúng tên
tẩm thuốc độc của binh lính Tây Hạ nên ốm
chết.
thương nhân có quan hệ làm ăn suốt 17 năm với nhà Nguyên nên ông giao tiếp rộng
rãi. Chính Marco Polo đã ghi lại câu chuyện được lưu truyền trong dân gian về
Thành Cát Tư Hãn. Câu chuyện cho rằng, khi tấn công Tây Hạ, ông đã bị trúng tên
tẩm thuốc độc của binh lính Tây Hạ nên ốm
chết.
Giả thuyết thứ tư cho
rằng, Thành Cát Tư Hãn bị sét đánh chết. Giả thuyết này là của giáo chủ Cabine –
đại sứ của Giáo hoàng La Mã cử tới Trung Quốc năm 1245 – 1247. Khi mãn nhiệm,
Cabine đã trình lại Giáo hoàng về nguyên nhân cái chết của Thành Cát Tư
Hãn.
rằng, Thành Cát Tư Hãn bị sét đánh chết. Giả thuyết này là của giáo chủ Cabine –
đại sứ của Giáo hoàng La Mã cử tới Trung Quốc năm 1245 – 1247. Khi mãn nhiệm,
Cabine đã trình lại Giáo hoàng về nguyên nhân cái chết của Thành Cát Tư
Hãn.
 |
|
Miếu
Thành Cát Tư Hãn ở Mông Cổ. |
Cabine phát hiện thấy
vào mùa hè, có rất nhiều người Mông Cổ bị sét đánh chết. Mỗi khi trời mưa có sét
thì người Mông Cổ thường rất sợ hãi, bịt tai bỏ chạy, hỏi nguyên nhân vì sao thì
họ cho biết Thành Cát Tư Hãn trước đây cũng bị sét đánh chết. Tuy nhiên, dường
như giả thuyết này không được công nhận rộng rãi như ba giả thuyết nói
trên.
vào mùa hè, có rất nhiều người Mông Cổ bị sét đánh chết. Mỗi khi trời mưa có sét
thì người Mông Cổ thường rất sợ hãi, bịt tai bỏ chạy, hỏi nguyên nhân vì sao thì
họ cho biết Thành Cát Tư Hãn trước đây cũng bị sét đánh chết. Tuy nhiên, dường
như giả thuyết này không được công nhận rộng rãi như ba giả thuyết nói
trên.
800 năm nhọc công tìm
mộ
mộ
Sự mơ hồ trong việc ghi
chép về cái chết của Thành Cát Tư Hãn trong sử liệu chính thống cũng như quá
nhiều các giả thuyết về cái chết của ông vua Mông Cổ được lưu truyền trong không
gian đã khiến việc xác định vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn trở nên cực kỳ
khó khăn.
chép về cái chết của Thành Cát Tư Hãn trong sử liệu chính thống cũng như quá
nhiều các giả thuyết về cái chết của ông vua Mông Cổ được lưu truyền trong không
gian đã khiến việc xác định vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn trở nên cực kỳ
khó khăn.
Trong vòng hơn 200 năm
qua, đã có hơn 100 đoàn khảo cổ với lực lượng hùng hậu nhất, trang thiết bị hiện
đại nhất đã lặn lội đi tìm huyệt mộ của ông vua vĩ đại của người Mông Cổ. Tuy
nhiên, đến giờ, vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn ở đâu vẫn là câu hỏi khiến
các nhà khoa học phải đau đầu.
qua, đã có hơn 100 đoàn khảo cổ với lực lượng hùng hậu nhất, trang thiết bị hiện
đại nhất đã lặn lội đi tìm huyệt mộ của ông vua vĩ đại của người Mông Cổ. Tuy
nhiên, đến giờ, vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn ở đâu vẫn là câu hỏi khiến
các nhà khoa học phải đau đầu.
Vậy rốt
cuộc vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn đặt ở đâu? Cho tới nay, đây vẫn là vấn
đề gây ra nhiều tranh cãi. Hiện tại, có ít nhất bốn giả thuyết lớn về vị trí
huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn được ủng hộ rộng rãi: Một là ở phía Nam núi
Khentai, phía Bắc sông Keroulen, thuộc lãnh thổ nước Mông Cổ. Hai là ở vùng núi
Khongor thuộc lãnh thổ Mông Cổ. Ba là ở núi Lục Bàn thuộc Khu tự trị Hồi Ninh Hạ
của Trung Quốc.
cuộc vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn đặt ở đâu? Cho tới nay, đây vẫn là vấn
đề gây ra nhiều tranh cãi. Hiện tại, có ít nhất bốn giả thuyết lớn về vị trí
huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn được ủng hộ rộng rãi: Một là ở phía Nam núi
Khentai, phía Bắc sông Keroulen, thuộc lãnh thổ nước Mông Cổ. Hai là ở vùng núi
Khongor thuộc lãnh thổ Mông Cổ. Ba là ở núi Lục Bàn thuộc Khu tự trị Hồi Ninh Hạ
của Trung Quốc.
Bốn là ở vùng núi Thiên
Lý thuộc huyện Etok, phía Tây thảo nguyên Ertos, Khu tự trị Nội Mông, Trung
Quốc. Mặc dù là bốn giả thuyết lớn, tuy nhiên, cho tới nay, cả bốn giả thuyết
này đều chưa đưa ra được những chứng cứ xác thực, cũng không tìm thêm được chứng
cứ mới, do vậy vẫn chẳng ai chịu ai.
Lý thuộc huyện Etok, phía Tây thảo nguyên Ertos, Khu tự trị Nội Mông, Trung
Quốc. Mặc dù là bốn giả thuyết lớn, tuy nhiên, cho tới nay, cả bốn giả thuyết
này đều chưa đưa ra được những chứng cứ xác thực, cũng không tìm thêm được chứng
cứ mới, do vậy vẫn chẳng ai chịu ai.
Trên
thực tế, liên quan tới vị trí đặt huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn, trong sử liệu
có ít nhất 8 giả thuyết khác nhau. Tuy nhiên, các nhà sử học phát hiện ra rằng,
những ghi chép càng gần với thời điểm mà Thành Cát Tư Hãn qua đời thì càng mơ
hồ, rõ ràng là có ý né tránh, không muốn ghi rõ địa điểm lẫn thời
gian.
thực tế, liên quan tới vị trí đặt huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn, trong sử liệu
có ít nhất 8 giả thuyết khác nhau. Tuy nhiên, các nhà sử học phát hiện ra rằng,
những ghi chép càng gần với thời điểm mà Thành Cát Tư Hãn qua đời thì càng mơ
hồ, rõ ràng là có ý né tránh, không muốn ghi rõ địa điểm lẫn thời
gian.
Những tài liệu sau đó
thì chủ yếu là các địa danh mang tính chung chung chứ không phải là một địa điểm
cụ thể. Việc ghi chép không rõ ràng, cộng thêm sự thêm thắt, bổ sung qua nhiều
tầng truyền thuyết khi lưu truyền trong dân gian khiến người đời sau không thể
xác định được vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn
nữa.
thì chủ yếu là các địa danh mang tính chung chung chứ không phải là một địa điểm
cụ thể. Việc ghi chép không rõ ràng, cộng thêm sự thêm thắt, bổ sung qua nhiều
tầng truyền thuyết khi lưu truyền trong dân gian khiến người đời sau không thể
xác định được vị trí huyệt mộ của Thành Cát Tư Hãn
nữa.
Vì sao huyệt mộ của một
“đại hãn” như Thành Cát Tư Hãn lại không được ghi chép một cách rõ ràng và chính
xác bằng sử liệu? Các nhà sử học cho rằng, nó có liên quan tới tập tục chôn cất
của người Mông Cổ lúc bấy giờ. Theo tập tục của người Mông Cổ, những người thuộc
tầng lớp quý tộc sau khi chết đều được tiến hành chôn cất một cách bí
mật.
“đại hãn” như Thành Cát Tư Hãn lại không được ghi chép một cách rõ ràng và chính
xác bằng sử liệu? Các nhà sử học cho rằng, nó có liên quan tới tập tục chôn cất
của người Mông Cổ lúc bấy giờ. Theo tập tục của người Mông Cổ, những người thuộc
tầng lớp quý tộc sau khi chết đều được tiến hành chôn cất một cách bí
mật.
Thi hài của những người
này được đặt trong một quan tài đặc biệt được đục từ một thân cây gỗ nguyên
khối, sau đó đem chôn xuống đất. Tiếp đó, người ta dẫn một cặp mẹ con lạc đà tới
trước mộ rồi giết con lạc đà con ngay trước mặt lạc đà mẹ, để máu của lạc đà con
chảy lên phần mộ của người vừa chôn cất.
này được đặt trong một quan tài đặc biệt được đục từ một thân cây gỗ nguyên
khối, sau đó đem chôn xuống đất. Tiếp đó, người ta dẫn một cặp mẹ con lạc đà tới
trước mộ rồi giết con lạc đà con ngay trước mặt lạc đà mẹ, để máu của lạc đà con
chảy lên phần mộ của người vừa chôn cất.
Sau đó, người ta lại cho người đến san phẳng phần mồ
rồi cử lính tới canh giữ cho tới khi cỏ từ phần mộ mọc lên giống hệt như xung
quanh mới thôi. Từ sau đó, mỗi lần khi đi thăm mộ, người ta lại dùng con lạc đà
mẹ để dẫn đường. Khi con lạc đà mẹ được đưa tới vị trí đặt mộ, cũng là nơi con
của nó bị giết chết, nó sẽ cất tiếng kêu thảm thiết nhớ đứa con của nó. Nhờ vậy,
người Mông Cổ xác định được vị trí huyệt mộ của người
thân.
Nhiều nhà sử học cho
rằng, rất có thể Thành Cát Tư Hãn cũng đã được chôn cất theo cách như vậy, và do
đó, càng về sau, vị trí phần mộ của Thành Cát Tư Hãn càng trở nên mơ hồ hơn. Bởi
vì theo tập tục của người Mông Cổ, huyệt mộ của các “hãn” phải được bảo mật
tuyệt đối.
rằng, rất có thể Thành Cát Tư Hãn cũng đã được chôn cất theo cách như vậy, và do
đó, càng về sau, vị trí phần mộ của Thành Cát Tư Hãn càng trở nên mơ hồ hơn. Bởi
vì theo tập tục của người Mông Cổ, huyệt mộ của các “hãn” phải được bảo mật
tuyệt đối.
Ngoại trừ các nguyên
nhân tôn giáo, cuộc sống du mục liên tục phải di chuyển địa bàn, cộng thêm chiến
tranh liên miên là nguyên nhân khiến người Mông Cổ buộc phải nghĩ cách bảo mật
nơi chôn cất người thân để tránh bị kẻ thù phá hoại. Phần mộ thì bí mật nhưng
việc cúng tế thì lại phải công khai. Do vậy, nơi đặt huyệt mộ và nơi cúng tế dần
dần bị tách thành hai nơi khác biệt.
nhân tôn giáo, cuộc sống du mục liên tục phải di chuyển địa bàn, cộng thêm chiến
tranh liên miên là nguyên nhân khiến người Mông Cổ buộc phải nghĩ cách bảo mật
nơi chôn cất người thân để tránh bị kẻ thù phá hoại. Phần mộ thì bí mật nhưng
việc cúng tế thì lại phải công khai. Do vậy, nơi đặt huyệt mộ và nơi cúng tế dần
dần bị tách thành hai nơi khác biệt.
Nơi làm
lễ tế là những lăng tẩm mang tính chất tượng trưng, còn huyệt mộ thật sự thì
không ai có thể biết được chính xác ở đâu. Chính vì vậy, không chỉ Thành Cát Tư
Hãn mà lăng mộ của hầu hết các ông vua triều Nguyên, những hậu duệ của Thành Cát
Tư Hãn sau này đều không thể tìm thấy
lễ tế là những lăng tẩm mang tính chất tượng trưng, còn huyệt mộ thật sự thì
không ai có thể biết được chính xác ở đâu. Chính vì vậy, không chỉ Thành Cát Tư
Hãn mà lăng mộ của hầu hết các ông vua triều Nguyên, những hậu duệ của Thành Cát
Tư Hãn sau này đều không thể tìm thấy
